Toplum Çalışmaları Enstitüsü (TÇE) tarafından OECD ve PISA verileri kullanılarak hazırlanan analiz, Türkiye’de öğrencilerin karşı karşıya olduğu gıda yoksulluğunun ciddi boyutlara ulaştığını bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırmaya göre, Türkiye, 60 ülke arasında en çok öğün atlayan öğrenciye sahip 5. ülke konumunda yer alıyor.
OECD Ortalamasının Dört Katı Risk
PISA 2022 verilerine göre, Türkiye’deki öğrencilerin %11’i, son 30 gün içinde en az haftada bir kez maddi yetersizlik nedeniyle öğün atladığını bildirmiştir. Bu oran, OECD ortalaması olan %3’ün yaklaşık dört katı bir seviyeye işaret ederek ülkedeki sosyal sorunun boyutunu gözler önüne seriyor.
Türkiye, bu listede Kamboçya (%22), Filipinler (%15), Tayland (%13) ve Fas’ın (%12) hemen ardından gelmektedir. TÇE Analisti Yağmur Uzunırmak, bu tablonun yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda ciddi bir sosyal alarm olduğunu vurguladı.
Gıda Enflasyonu Tabloyu Ağırlaştırıyor
Yağmur Uzunırmak, PISA 2022 verilerini son yıllardaki yüksek gıda enflasyonu ile birlikte değerlendirerek, riskin daha da derinleştiğini belirtti. Türkiye, uzun süredir küresel ortalamanın çok üzerinde seyreden gıda enflasyonuyla mücadele ediyor.
TÜİK ve FAO verileri arasındaki çarpıcı farklar şöyle sıralandı:
- TÜİK (Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Değişimi):
- 2022: %77.86
- 2023: %72.01
- 2024: %43.5 (Şu ana kadar)
- FAO (Küresel Gıda Enflasyonu Yıllık Artış Oranları):
- 2022: %12.6
- 2023: %5.45
- 2024: %3.38 (Şu ana kadar)
Uzunırmak, bu karşılaştırmalı verilerin, Türkiye’de öğrencilerin gıda yoksulluğu riskinin 2022’ye kıyasla daha da yükselmiş olabileceği yönünde makul bir değerlendirme ortaya koyduğunu ifade etti.
“FAO’nun ülke karşılaştırmalarına göre Türkiye, 2022 yılında veri bulunan 202 ülke içinde dünyanın en yüksek gıda enflasyonuna sahip 5. ülkesi olmuş; 2024 yılında da bu 5. sıradaki yerini korumuştur.”
Bu veriler, çocukların ve gençlerin beslenme koşullarının ciddi bir sosyal risk altında olduğunu açıkça gösterirken, gıda yoksulluğunun sadece ekonomik bir sorun olmaktan çıkıp eğitim ve fırsat eşitliği açısından kritik bir kırılganlık alanına dönüştüğünü ortaya koymaktadır.