İzmir’in Aliağa ilçesinde faaliyet gösteren İzdemir Termik Santrali’nin 2014’ten bu yana ruhsatsız çalıştığı mahkeme kararlarıyla kesinleşti. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 3 Mart 2025’te aldığı faaliyetten men kararına karşı şirketin yürütmeyi durdurma talebi reddedildi. EGEÇEP, santralin çevre ve halk sağlığına zarar verdiğini belirterek, “Ruhsatsız termik santral derhal mühürlensin!” çağrısı yaptı. İşte İzmir’in çevre gündemini sarsan gelişmenin detayları!
İzdemir Termik Santrali’nde Ruhsatsız Faaliyet Skandalı
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin denetimleri, Aliağa’daki İzdemir Termik Santrali’nin 2014 yılından bu yana 1. sınıf Gayrisıhhi Müessese (GSM) ruhsatı olmadan faaliyet gösterdiğini ortaya çıkardı. Belediye Encümeni, 3 Mart 2025’te santralin ruhsat alınıncaya kadar faaliyetten men edilmesine karar verdi ve tesis zabıta ekiplerince mühürlendi. Ancak İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş., bu karara karşı dava açarak yürütmeyi durdurma talebinde bulundu.
İzmir 3. İdare Mahkemesi, İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nden ruhsat durumunu sorguladı. Valilik, 22 Mayıs 2025 tarihli yazısında santrale işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmediğini bildirdi. Bunun üzerine mahkeme, 12 Haziran 2025’te şirketin yürütmeyi durdurma istemini reddetti. Şirketin itirazı da İzmir Bölge İdare Mahkemesi’nin 3 Temmuz 2025 tarihli kesin kararıyla geri çevrildi. Böylece, İzdemir Termik Santrali’nin 4 Nisan 2014’ten bu yana ruhsatsız çalıştığı yargı kararlarıyla belgelenmiş oldu.
EGEÇEP’ten Sert Tepki: “Santral Derhal Kapatılsın!”
Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), mahkeme kararlarının santralin kanunsuzluğunu tescillediğini vurgulayarak, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Valiliği’ne acil çağrıda bulundu: “Ruhsatsız çalışan İzdemir Termik Santrali’nin faaliyetleri derhal durdurulmalı! Bu santral, Aliağa ve çevresinin sağlığını tehdit ediyor.” EGEÇEP Eş Sözcüsü Av. Arif Ali Cangı, “Anayasa Mahkemesi’nin 13 Aralık 2023 tarihli hak ihlali kararına rağmen santral çalışmaya devam ediyor. 6 Mart 2025 tarihli ÇED olumlu kararı, mahkeme kararlarını bypass etme çabasıdır. Çevre ve toplum sağlığına karşı işlenen suçların takipçisiyiz” dedi.
ÇED Süreci ve Hukuki Mücadele
İzdemir Termik Santrali, yıllardır çevre örgütlerinin ve bölge halkının tepkisini çekiyor. Anayasa Mahkemesi, 13 Aralık 2023’te santralin ÇED olumlu kararının özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Ancak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 6 Mart 2025’te yeni bir ÇED olumlu kararı verdi. EGEÇEP, bu kararı “kanuna karşı hile” olarak nitelendirerek iptali için dava açtı. Cangı, “Mahkeme kararları hiçe sayılıyor. Santral, zeytinliklere ve çevreye zarar veriyor. Hukuki mücadele sürecek” açıklamasını yaptı.
Bakım Molası mı, Mühür mü?
İzdemir Enerji, 22 Mart-15 Nisan 2025 tarihleri arasında santralde “planlı bakım” nedeniyle üretime ara verdiğini duyurdu. Ancak EGEÇEP, bu aranın belediyenin mühürleme kararından kaynaklanmış olabileceğini öne sürdü. Çevreciler, santralin faaliyetlerine devam ettiğini ve mahkeme kararlarına rağmen hukuksuzluğun sürdürüldüğünü iddia ediyor.
Çevrecilerden ve Halktan Tepki
X Platformu’nda İzmirliler, santralin çevreye ve halk sağlığına zararlarını tartışıyor. Bir kullanıcı, “Aliağa’nın havası, suyu zehirleniyor. Ruhsatsız santral nasıl çalışır?” derken, bir diğeri, “Büyükşehir ve Valilik niye sessiz? Derhal kapatılsın!” yorumunu yaptı. Bölge halkı, santralin kömür kaynaklı kirliliğinin astım ve kanser vakalarını artırdığını belirtiyor.
İzmir’in Çevre Mücadelesi: Ne Olacak?
İzdemir Termik Santrali, 370 MW kurulu gücüyle yılda yaklaşık 2,664 GWh elektrik üretiyor. Ancak ithal kömüre dayalı tesis, Aliağa’nın zeytinliklerini, havasını ve denizini tehdit ediyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin müdahillik talebiyle katıldığı davalar devam ederken, EGEÇEP ve çevre örgütleri santralin temelli kapatılmasını talep ediyor.
Sonuç: İzdemir Termik Santrali’nin ruhsatsız çalıştığı mahkeme kararlarıyla kesinleşti. EGEÇEP’in “derhal mühür” çağrısı, İzmir’in çevre mücadelesini yeniden alevlendirdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Valiliğin adımları merakla bekleniyor. İzmirliler, sağlıklı bir çevre için hukukun uygulanmasını ve santralin kapatılmasını istiyor.