İTB’DEN EKONOMİ VE GÜNDEME DAİR KRİTİK ANALİZLER: DÜNYA EKONOMİSİNDE BÜYÜME ZAAFI SÜRÜYOR

İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu, Meclis Toplantısı’nda küresel ve ulusal ekonomiye, tarım sektörüne ve toplumsal gündeme dair kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.

Konuşmanın başlangıcında 24 Kasım Öğretmenler Günü kutlanırken, ebediyete intikal etmiş öğretmenler minnetle anıldı.

EKONOMİ: İÇ TALEP YAVAŞLIYOR, İHRACAT ZORLANIYOR

Küresel ekonomideki son gelişmeleri değerlendiren İTB Yönetimi, durumu “Sisli havada otomobil kullanmak gibi ekstra dikkat gerektiriyor” sözleriyle özetledi. Geleneksel pazarlarda büyüme zaafının sürdüğünü belirten Borsa Yönetimi, bu durumun Türkiye’yi ihracatta Ortadoğu ve Afrika pazarlarında büyümeye zorlayacağını ifade etti.

Ulusal ekonomiye dair yapılan tespitler ise şöyle sıralandı:

Enflasyondaki düşüş seyrinin zayıfladığı, iç talepteki yavaşlamanın sürdüğü görüldü.
Cari açığın milli gelire oranının yüzde 1,3 gibi sürdürülebilir bir seviyeye inmiş olması, makro istikrar açısından çok değerli bulundu.
Enflasyon hedefindeki sapmada, Merkez Bankası Başkanı’nın altını çizdiği gibi gıda fiyatlarının yıllık enflasyona katkısının 1,5 puan artmasının etkili olduğu belirtildi.

TARIM SEKTÖRÜ İÇİN TARİHİ FIRSAT: COP31 TÜRKİYE’DE

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 31’inci Taraflar Konferansı (COP31)’nın gelecek yıl Türkiye’de düzenlenecek olması, tarım sektörüne önemli bir kaldıraç olarak görüldü.

İTB Yönetimi, COP31 ev sahipliğinin tarım için bir dönüşüm süreci olacağını vurguladı:

İklime dayanıklı üretim modelleri, su verimliliği ve dijital tarım teknolojileri için uluslararası fonlara erişim imkânları artacak.
Karbon sertifikasyon sistemleri gelişecek ve AB’nin Yeşil Mutabakatı ile uyum hızlanacak.

KURU MEYVEDE REKOLTE KAYIPLARI VE ARZ RİSKİ

Geleneksel ihraç ürünleri olan kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı üretiminde 2025 yılının iklim kaynaklı kayıplar nedeniyle zorlu geçtiği belirtildi. İhracat rakamlarında düşüş yaşandığı açıklandı:

Yeni sezon ihracat miktarları, geçen yıla göre kuru üzümde yüzde 25, kuru incirde yüzde 20 ve kuru kayısıda yüzde 65 geriledi.
Ürün arzındaki azalma nedeniyle kuru kayısının ihraç fiyatı ise yüzde 72 gibi rekor bir oranda yükseldi.

İTB, fiyat artışlarına rağmen maliyetlerin çok daha hızlı yükselmesi nedeniyle ne üreticilerin ne de ihracatçıların gelirlerinden memnun olmadığını, bu durumun orta ve uzun vadede sektörün sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini kaydetti.

ÇOCUK İŞÇİ FACİASI VE KADIN CİNAYETLERİ İÇİN ALARM

Konuşmada, Dilovası’ndaki parfüm üretim tesisinde yaşanan ve “çocuk işçi” dahil 7 cana mal olan facia vahim bir olay olarak anıldı. Yaşları 15 ile 17 arasında değişen üç çocuk işçinin hayatını kaybetmesi, denetimsizlik ve sorumsuzluğun sonucu olarak nitelendirildi.

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü vesilesiyle paylaşılan veriler ise durumun ciddiyetini ortaya koydu:

2025 yılının ilk 10 ayında 198 kadın erkekler tarafından öldürülürken, 213 kadın şüpheli şekilde ölü bulundu.
Son altı yılda şüpheli kadın ölümlerinin yüzde 96 arttığı ve bu yıl ilk kez öldürülen kadın sayısını geçtiği belirtildi.

İTB Yönetimi, özellikle kanunların eksik uygulanması ve haksız indirimler nedeniyle cezasızlık algısının artmasının önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayarak, anaokullarından başlayarak eşitlik kavramının öğretilmesinin en etkin çözüm yolu olacağına inandıklarını ifade etti.