Basmane Tarihi Kimliğine Dönüyor: İnce Basma’nın Peşine Düştüler
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin ismini aldığı Basmane semtindeki yaklaşık 300 yıllık bir kültürel mirası yeniden canlandırıyor. Türk Kadınlar Birliği İzmir Şubesi ve İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) ortaklığıyla hayata geçirilen “Basmane’de Yeniden Basma Atölyesi” projesi kapsamında, Fatma–Mustafa Hasdemir Binası, bir basma deneyim atölyesine dönüştürüldü.
Bu atölyede kadınlar ve çocuklar, bölgenin tarihinde önemli yer tutan basma sanatı deneyimini yaşadı. Proje ile Basmane yeniden tarihi kimliğine kavuşurken; kadınların ekonomik bağımsızlıklarını kazanmaları, bölgedeki yerel ekonomiyi ve turizmi canlandırmak temel hedefler arasında yer alıyor.
Kent Tarihi: Osmanlı’dan Avrupa Pazarına Uzanan Hikaye
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi, Tanıtımı ve Turizm Dairesi Başkanlığı’ndan Ayşegül Güngören, Basma üretiminin 18. yüzyıl ortalarında başladığını ve loncalar halinde büyük bir kapasiteye ulaştığını belirtti:
“Biz bu ince basmanın peşine düştük. Yurt dışında da bazı Smyrna kumaşlarının, özellikle Paris’te 18. yüzyılın sonu 19. yüzyılın hemen başında rağbet gördüğünü öğrendik. Bizim amacımız; mirasın ögelerinin ortaya çıkarılması, hafıza oluşturulması ve bunun sosyal ekonomik kültürel kalkınmasına yönelik bir işleve sahip olması.”
Güngören, atölye ile İzmir’in özgün desenlerine sahip çıkmak ve yeni bir üretim modelinin yaygınlaşmasına vesile olmak istediklerini ifade etti.
Köklü Sanat Geleneksel Yöntemlerle Yeniden Doğuyor
Atölyelerde uzun dönemdir çalışmalar yürüten heykeltıraş Esen Kesecioğlu, geleneksel yöntemlere erişmeyi hedeflediklerini belirterek, “Böyle bir mirasın yeniden burada var olmasını sağlamak gibi hedefimiz var. Güncel tasarımcılarla ve sanatçılarla çalışarak basmayı yeniden nasıl bu hayatta var olabilir hale getirebiliriz onu çalışacağız” dedi.
Basma Deneyim Atölyesi, ustaların, zanaatkârların, sanatçıların ve gençlerin bir araya geleceği bir kültür, eğitim ve paylaşım merkezi haline geldi. 18. ve 19. yüzyıllarda İzmir’in ticaret hayatında kritik bir yere sahip olan Basma sanatı, Cumhuriyet dönemi Sümerbank ve Nazilli Fabrikası çatısı altında evrilmişti. Yeni proje, bu köklü üretim kültürünü yeniden canlandırarak kentin geçmiş renkli hikâyelerini geleceğe taşımayı amaçlıyor.