Dünyanın en aktif ikinci deprem kuşağı olan Alp-Himalaya kuşağı üzerinde yer alan Türkiye’nin büyük bölümü, Anadolu levhası üzerindedir. Kuzeyde Avrasya levhasının sınırlarını da oluşturan Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ), tarih boyunca büyük ve yıkıcı depremlere neden olmuştur. Bunlardan 7.9 büyüklüğündeki 1935 Büyük Erzincan Depremi, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri ve 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi, Türkiye’nin yakın tarihini derinden etkileyen en yıkıcı afetlerdir.
Marmara Depremi büyük yıkım getirdi
17 Ağustos 1999 tarihinde gece 03.02’de meydana gelen, kaynaklara göre 7.4 veya 7.6 büyüklüğündeki deprem, neden olduğu can kayıpları nedeniyle son yüzyılın en büyük depremlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 2010 yılında yayımlanan Meclis Raporlarına göre, 17 Ağustos depremi 18.373 kişinin ölümüne, 48.901 kişinin yaralanmasına ve engelli kalmasına yol açmıştır. Bunun yanı sıra, 133.683 binanın çökmesine, yüz binlerce binanın hasar görmesine ve 600.000 insanın evsiz kalmasına sebep olmuştur. Yaklaşık 16 milyon insanı farklı düzeylerde etkileyen bu ağır sonuçlar, ülke ekonomisine de büyük zararlar vermiştir. Ülkemizin yakın tarihini etkileyen en önemli olaylardan biri olan bu felaket, büyüklüğü, etkilediği alan ve neden olduğu maddi kayıplar açısından geçtiğimiz yüzyılın en büyük felaketlerinden biri olmuştur. Böylesine ağır bir bedel ödedik.
17 Ağustos 1999 Marmara Depremini önceki yıllarda olduğu gibi 26. yılında da unutmuyoruz. Ancak her zaman söylediğimiz gibi, acıları unutmamak yetmez. Önemli olan, yenilerinin yaşanmaması için ne yaptığımızdır. Başka depremlere hazır mıyız? İşte asıl mesele budur. Tıpkı Hamlet’in efsanevi repliğindeki gibi “Olmak veya olmamak, işte bütün mesele bu” diyoruz. Çünkü bir ülkenin afetlere karşı farkındalığı, bilinci, direnci, hazırlığı, dayanıklılığı veya kırılganlığı, bir sonraki seferde yaşayacaklarının da göstergesi ve sebebidir.
İşte biz bu gerçekliğin bilinciyle hareket ediyor, doğa olaylarının afete dönüşmemesi için etkin ve yaygın toplumsal farkındalık çalışmaları yürütüyoruz. İzmir için acı bir tarihin adı olan 30 Ekim 2020 depreminden hemen 2 hafta sonra, 17 Kasım 2020’de kurulan İZ-AFED (İzmir Afet Bilinci, Çevre ve İklim Farkındalığı Derneği), farklı meslek, mühendislik ve uzmanlıklardan oluşan multidisipliner kadrosuyla, bünyesinde kurulmuş 5 farklı tematik ekibiyle, teknik, sosyal ve sanatsal anlamda çeşitlendirilmiş çok yönlü çalışmalarıyla, afetlere karşı toplumsal ve kentsel dirençlilik için çalışan, bütünleşik afet yönetimi ilkesini hayata geçiren yegane sivil toplum kuruluşudur.
Gerek kendi potansiyeliyle gerçekleştirdiği eğitim, seminer ve farkındalık etkinlikleriyle, gerekse İzmir yerelinde kent konseyleri, yerel yönetimler, üniversiteler, bilim insanları, meslek odaları, dernekler ve diğer sivil toplum örgütleriyle oluşturduğu güçlü iletişim ağı ve paydaşlık ilişkileriyle, birbirinden kıymetli uzman ve bilim insanlarının katılımıyla paneller, sempozyumlar ve çalıştaylar organize etmektedir. Bu çaba ve çalışmalarla “afetlere dirençli toplum” ve “afetlere dirençli kent İzmir” hedefine en üst noktadan katkılar sunuyor.
Marmara Depreminin 26. yılında önemli bir panel
17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin 26. yılında, Konak Belediyesi Afet İşleri Müdürlüğü, Narlıdere Arama Kurtarma ve İnsani Yardım Derneği (NARKUT) ve Kuzey Ege Arama Kurtarma Derneği (KEAK) ile birlikte düzenlediğimiz “DEPREME HAZIRLIKLI OLMAK” etkinliğinde, toplumsal hafızamızı tazeleyerek 99 Marmara Depreminden yola çıkarak ülkemizin deprem gerçeğine dikkat çekecek, depreme hazırlıklı olmayı uzmanlarla birlikte çok yönlü olarak ele alacağız. Etkinliğimiz; 17 Ağustos Fotoğraf Sergisi, kısa video gösterimi, “HAZIR MIYIZ?” adlı kısa tiyatro oyunu ve söyleşinin ardından Yüksek Jeoloji Mühendisi Bora SONUVAR, Yüksek İnşaat Mühendisi Mutlu Burak PAKSOY, KEAK Ekip Lideri Ajlan ALPAY, NARKUT Ekip Lideri Neval EMİR gibi değerli konuşmacı ve uzmanların değerli bilgiler paylaşacağı panel bölümünden oluşuyor.
Etkinliğimiz tüm İzmir halkına açık olup, özellikle değerli basın mensuplarının, oradaki bilginin halka ulaşmasındaki önemli misyonları nedeniyle katkı ve katılımlarından memnuniyet duyacağız. Saygılarımla,
Servet ERTAŞ
(Emekli AFAD Şefi, İSG Uzmanı, Afet Eğitmeni)
İZ-AFED (İzmir Afet Bilinci, Çevre ve İklim Farkındalığı Derneği)
Kurucu Başkanı